Na tien weken is het moment dat ik Bosnië ga verlaten al bijna daar. Vooraf had ik niet kunnen bedenken hoe bijzonder deze periode hier zou zijn. In het begin was het best wel even zoeken, het was totaal anders dan wat ik van Lesbos gewend was. Zowel de situatie binnen als buiten het kamp. In Bihac zie je elke dag tientallen mensen, vooral mannen en jongens, lopen met grote rugzakken. Soms ontspannen, maar vaak in volle focus. Klaar om op ‘game’ te gaan. Voor velen de zoveelste poging om de grens tussen Bosnië en Kroatië over te steken, anderen wagen een eerste poging.
De afgelopen weken heb ik vele varianten van ‘games’ voorbij horen komen. ‘Walking game’, ‘Taxi game’, ‘Truck game’ en zelfs ‘Bike game’. Je kunt het je zo gek niet bedenken of het wordt geprobeerd. Soms met succes, maar een poging eindigt helaas ook vaak in een push back.
Vaak worden de mannen dan gedeporteerd naar TRC Lipa, een kamp ingebouwd tussen de bergen en mijnenvelden 24 km van de stad. De laatste kilometer naar de ingang van het kamp is een off road grindweg berg op. Op een gegeven moment zie je te midden van een spectaculair landschap een groot aantal witte containers opdoemen omheind door vele hekken en daarnaast een aantal kleine winkeltjes. Na de dagelijkse paspoortcontrole bij de ingang, is het tijd om de kapperscontainer van JRS te openen, waar de mannen elkaars haar kunnen knippen of baarden kunnen bijwerken. Onderweg is het ochtendritueel van ‘Hello, how are you? I’m fine’ inmiddels vrij lang. Ondanks dat de doorloop vrij groot is, is er toch ook een groot aantal mannen dat al lange tijd in Lipa verblijft. Velen van hen komen ook dagelijks even een praatje maken. Soms over koetjes en kalfjes, maar soms ook over de heftige dingen die ze op hun lange reis hebben meegemaakt. Ik kan niet ontkennen dat het af en toe best wel even slikken is om de verhalen te horen over heftige push backs en depressieve gevoelens. Toch merk je vaak dat het ze goed doet om alles even te kunnen ventileren.
De mooiste momenten zijn wanneer er iemand rennend naar je toekomt en een telefoon onder je neus drukt met daarop een videogesprek met een vriend die succes in de game heeft gehad. Elke keer weer een klein feestje, dat ook de mannen die nog in het kamp zijn weer nieuwe hoop geeft dat zij ook ooit via dat scherm mogen vertellen dat ze in een EU-land zijn. Weer een stapje dichterbij een veilige en stabiele toekomst. Iets wat ze allemaal verdienen. We hebben dan wel allemaal een andere achtergrond, maar uiteindelijk zijn we allemaal dezelfde mensen met talenten en dromen. Ik ben enorm dankbaar ik vriendschappen heb mogen sluiten met deze bijzondere en enorm veerkrachtige mensen en ik bid dat ze hun nieuwe veilige thuis zo snel mogelijk mogen bereiken.
